«اولو عارف چلبی» نواده‌ی مولانا در ایران

             «اولو عارف چلبی» نواده‌ی مولانا در ایران
                           نیره‌السادات همزه عراقی
                                    «بخش اول»

«اولو*عارف چلبی» منتسب به چَلَبی‌اوْغلو، فرزند سلطان ولد، پسر دوم مولانا جلال‌الدین محمد بلخی (مولوی) بوده است. او عارف، شاعر و قطب مهمی در دوره‌ی خود بود و در دربار ایلخانیان جایگاه خاصی داشته است. پدر سلطان چلبی، در راستای اشاعه‌ی طریقت، مرکزی تاسیس نمود که عاشقان مولانا را در آن گردآورد و از این مرکز خلیفه‌گانی به آناتولی و دیگر مکان‌هایی که دوست‌داران مولانا در آن بودند می‌فرستاد، همچنین وی به گشایش خانقاه‌های وابسته به‌مرکز نیز همت گماشت. چلبی‌اوْغلو هم در همان طریق گام برداشت. او بعد از مرگ پدر به‌مقام ارشاد مولویان نشست و بخش اعظم حیات خود را با سیاحت سپری کرد و به هر جا که رفت خاطراتی از مولانا را به‌همراه برد. سفرهای متعدد وی در اشاعه‌ی طریقت مولویه نقش به‌سزایی داشت. از جمله شهرهایی که وی به آن سفر کرد سلطانیه پایتخت ایلخانیان بود که او حدود یک سال و یا بیشتر در این شهر اقامت گزید و در این دوران شیوه‌ی سماع مولویه را به آنان معرفی نمود و در همان‌جا هم وفات یافت. در بخش مقبره سلطان در وسط و بقیه مریدان و شاگردان بر حسب درجه و رتبه در اطراف سلطان چلبی دفن شده‌اند.

ادامه نوشته

آرامگاه سید محمد مجتهد

                    آرامگاه سید محمد مجتهد
                         دکتر هوشنگ ثبوتی

آرامگاه سید محمد مجتهد در اواسط خیابان نواب صفوی، حد فاصل بازار پایین و قبرستان پایین قرار دارد این مقبره در زمان برپایی در خارج از شهر بوده به‌طوری که ادوارد بروان مستشرق انگلیسی می‌نویسد: ... از دروازه شهر از غرب وارد شدیم و از طرف راست قبرستان بزرگی که گنبد و امامزداه در آن دیده می‌شد عبور کردیم. این آرامگاه متعلق به سید محمد مجتهد متوفی به‌سال 1269 ه.ق است. ایشان در زمان فتحعلی‌شاه قاجار و به‌دستور عبدالله میرزا حاکم زنجان از قریه سیردان طارم به‌زنجان آورده شده است تا در مسجدجامع شهر ضمن اقامه نماز جمعه و جماعت و ترویج دین، حوزه‌ی علمیه را نیز دایر نماید. این مطلب در یکی از تالیفات آن مرحوم موسوم به «انیس الفقها» آورده شده است. آقا سید محمد مجتهد با همراهی حاجی میرزا ابوالقاسم مجتهد در جریان فتنه ملا محمد علی زنجانی شرکت و در انهدام فتنه مزبور اقدام نمودند. از ایشان کتابها و تالیفاتی بدین شرح بر جای مانده و موجود می باشد:
1) انیس الفقها
2) مناسک حج
3) رساله علمیه

ادامه نوشته

امیر‌اعلم غضنفریان

دکتر مهندس امیر‌اعلم غضنفریان فرزند نابغه‌ی زنجان

امیر اعلم غضنفریان، در بهمن ماه سال 1350، در محله‌ی اعتمایه‌ی شهر زنجان در یک خانواده فرهنگی پای به‌عرصه هستی نهاد. پدر وی یکی از دبیران ریاضی دبیرستان‌های شهر زنجان بود. دوران ابندایی و راهنمایی را با یک جهش، در مدت هفت سال به‌پایان رساند. در سال‌های تحصیل در دبیرستان آثار نبوغ فکری وی به‌خصوص در زمینه‌ی ریاضیات توجه اطرافیان را به‌خود جلب کرد. در سال 1367 به‌همراه تیم ملی المپیاد ریاضی ایران عازم کشور استرالیا شد و به‌عنوان اولین ایرانی دارنده‌ی مدال نقره المپیاد جهانی باعث افتخار همه‌ی ایرانیان گشت.
تحصیل در دانشگاه صنعتی شریف
در همان سال پس از تصویب طرح معافیت پذیرفته‌شدگان المپیادهای علمی از کنکور سراسری، در رشته‌ی الکترونیک دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف مشغول به‌تحصیل شد وی مانند اکثر دانشجویان تمام دوران دانشجویی خود را در خوابگاهی به‌سر برد که در هر اتاق آن حداقل شش نفر دانشجو با یکدیگر زندگی می کردند و بدون اینکه از امکانات رفاهی خاصی برخوردار باشد. به دلیل داشتن استعداد ذاتی، در تمام دوران تحصیل در دانشگاه، برجستگی علمی وی به‌سادگی قابل تشخیص بود.

ادامه نوشته

لباس محلی شهرستان زنجان

                                                       لباس محلی شهرستان زنجان
                         دکتر هوشنگ ثبوتی

نوع لباس در شهرستان زنجان به‌ویژه لباس زنانه در ضمن سادگی، بسیار زیبا و متنوع است، آنچه که عمومیت دارد اینکه برای سر، از سه نوع پوشش استفاده می‌شود.
ابتدا پارچه‌ای به‌نام «پوشن» موی‌سر را با قوس پیشانی به‌طور محکم محافظت می‌نماید، سپس ابزار دومی که به جهت حفاظت پوشن مورد استعمال است «چَنه‌ آلتئ»، زیر چانه نام دارد که خود از سکه‌های قاب‌دار به هم پیوسته و یا منجوق رنگارنگ تشکیل شده است و از زیر چانه تا فرق سر پیچیده می‌شود، پوشش سوم به‌نام «یاشماق» روسری است که برای پوشش دهان، چانه و گردن استفاده می‌شود.
پوشش بالا‌ تنه ، ابتدا «جلیزقا» جلیقه است که بدون آستین است، نوع آستین‌دار این پوشش که نوع آستین‌دار این پوشش که «یل» نام دارد که اندکی بلندتر از جلیزقا است و این پوشش به‌نام «تومان» وجود دارد که خود بر دو نوع است، تومان بلند «شلیته» نام دارد که معمولا مورد استفاده‌ی گروه سنی 40 سال به بالا است و تومان کوتاه که «قیسا‌ تومان» نام دارد مورد استفاده‌ی جوانان است. پوشش پائین‌تنه شلوار نام دارد که معمولا از پارچه‌ی تیره‌رنگ و ضخیم انتخاب می‌شود.

ادامه نوشته

جواد کیمیا‌قلم

                             جواد کیمیا‌قلم زنجانی

فرزند برومند استاد فقید هنر‌خط آقای میرزا محمد ولی کیمیا‌‌قلم به سال 1309 شمسی در شهرستان زنجان پا به عالم هستی گذاشت. فنون انواع خط را از والد استاد خود فرا گرفته است کیمیا‌قلم در علوم  قدیمه و جدیده به‌فراخور خویش تحصیل کرده بود و دارای ذوق ادبی و طبع شعر و قلم توانا و خط زیبا بوده است. او یکی از هنرمندان بلامنازع خط نستعلیق و شکسته نستعلیق بوده است اشعار زیبایی هم داشته است.

 

دو نمونه از شعرهای ایشان:

گفتی که شرح حال نویسم هر آنچه بود
از داستان درد و غم ما تو را چه سود
ما را کجا که داعیه ی شاعری کنیم؟
کز ما جهان پیر بسی کشت و هم درود

ادامه نوشته