شعری از حکیم هیدجی
ائی یار! سنین زولفووه گر شانه گرهکدیر،
بس زولف – پریشانیوا دیوانه گرهکدیر.
مشّاطه گر اوْل کاکول – افشانه گرهکدیر،
بو عاشیق – دیوانهیه ویرانه گرهکدیر.
***
تا گؤردو گؤزوم، گؤزلرین ائی گؤزلری شهلا!
اوْلدوم سنه من عاشیق – دیوانه – شئیدا.
کؤنلوم قوشو زولفون ایچینی ائیلهدی ماوا،
دونیا بئلهدیر هر قوشا بیر لانه گرهکدیر.
***
اوْل آلا گؤزون لاله اوزون جانا صفادیر،
چوْخ ائتمه بزهک، بو بزهگین خلقه جفادیر.
وورما تئلیوه شانه! اوْ رئیحانه روادیر،
چئکمه گؤزووه سورمه! اوْ جئیرانه گرهکدیر.
***
مرغ – دیله اوْل خال – روخون دانه گرهکدیر،
سن وورماگیلان شانه اوْ رئیحانه گرهکدیر.
سن ائتمهگیلن غازا، اوْ مرجانا گرهکدیر،
سن ائتمهگیلن سورمه، اوْ جئیرانه گرهکدیر.
***
اگری قاشی! گل ناز ایله چوْخ چئکمه یوخاری!
یان باخما، منی سالما آیاغا سنی تاری.
گل بیرده باخ ائی نازلی نیگاریم ! منه ساری،
باللهی گؤزل مئیل ائده احسانه گرهکدیر.
***
کؤنلوم قوشون آلداتدی اوزون دانه – خالی،
سالسین اؤزون اوْل داما، یوخو اؤزگه خیالی.
گل قوْی دوْلانیم باشیوا پروانه میثالی،
شمعین باشینا دؤنمگه پروانه گرهکدیر.
***
هؤرگوتدو گؤزون قاراسی آهویو ختادان،
گؤردو گون اوزون آی، بولوتا گیردی حیادان،
سالدی گول اوزون صفحه – گولزاری صفادان،
سن ائیلهمه زینت، اوْ گولوستانه گرهکدیر.
***
یاقوت لبین قوت – دیل و قوت – جاندیر،
لوطف ائیله دانیش، گل، اورهگیم لخته – قاندیر.
اؤرتمه اوزووو، قلبیمی سیندیرما آماندیر!
اونس ایله گؤزل، اونس ایله اینسانه گرهکدیر.
***
سنسن بو سینیق کؤنلومون ائی یار! سروری،
گئتمه گئدهر، ائی گؤزلریمین قوت و نوری!
گل قوْی دئیهلر کیم اوْتوروب دیو ایله حوری،
بیکارهلره صحبت و افسانه گرهکدیر.
***
بیر لحظه گلیب یانیما اگلش سنی تاری،
گپلهش ائله خشنود اؤزوندن بو فیکاری.
غمزهن اوْخونو ائتمهگیلن اؤزگهیه ساری،
جانیم سنه قوربان اوْلا، بو جانه گرهکدیر.
***
آللاه آلا گؤز یارادیب سن کیمی زیبا،
گؤردو گول اوزون گؤزلری، ائی گؤزلری شهلا!
قلبیم قوشو زولفون دیبینی ائیلهدی ماوا،
عالم بئلهدیر، هر قوشا بیر لانه کرهکدیر.
***
قوْیدون قازالاق تک منی بو چؤلده لوواسیز،
قوْی عاشیقیوی اؤلدوره بو درده، دواسیز.
بیر باش کی بو عالمده اوْلا عئشق هواسیز،
مئیدانا دوشوب توْپ کیمی چؤگانه گرهکدیر.
***
سن چوْخ ائلهدین جؤور و جفالار منه باری،
من گؤز گؤتوروب ترک ائدهمم سن کیمی یاری.
بیر گؤز کی سنه باخدی، باخا اؤزگهیه ساری،
چیخسین، اوْ نیشان اولماغا پئیکانه گرهکدیر.
***
ائی داش اورهگی! تا هاچاغا ناله و افغان؟
نوْلسون منه، سن ائیلییهن آخیر منی نالان؟
ترسا دؤگولم، بلکه وارام پاک مسلمان،
ائی کافر! اگر رحم مسلمانه گرهکدیر.
***
سن گه گزرهن چؤلده، گهی چای و چمنده،
یا باغدا گردش ائدهرن دشت و دمنده.
ائی کاش سینایدی بو قفس، قوش کیمی منده-
پرواز ائدهیدیم اوْ گولوستانه گرهکدیر.
***
بو مئهر و وفاسیز یئتیریب جانی دوداغا،
یاندی اوْدونا جان، نئجه پروانه چیراغا.
زهر اوْلدو بو دیرلیک منه، ساقی! دور آیاغا،
بو مست و خرابه نئچه پئیمانه گرهکدیر.
***
بو مدرسه کُنجونده منه عؤمر توکتدی،
گه باغچا قیراغین گزهرم گاه خرندی،
دور دوت الین اخراج ائله بوردان بو لَوَندی،
من عاشیق – رندم، منه مئیخانه گرهکدیر.
***
اوستاد منه درس وئریب رئیب و ریانی،
دونیانی مذمت ائلهری دؤوق و صفانی،
دوشمز الینه ایستهمری مال جهانی،
سؤیلر کی بئهشت اهلینه دونیا نه گرهکدیر.
***
زئید عؤمرو وئریب، یا بواونی، یاورشوبلار،
شیر ایله شکر، آیری قالیب یا قاریشیبلار،
بوندان منه نه، رومی و زنگی باریشیبلار،
بو خسته – عشقه، لب – جانانه گرهکدیر.
***
قاضینین عصاسین ائلیهن تیر اولور دامه،
وه! واعیظ قارپیز کیمی گیلدیردی عمامه،
زاهید! سنه – گول وورماغا جهّال و عوامه-
اوْل وصله - دوْن، سبحه – صد دانه گرهکدیر.
***
بو شیخه باخین ایشلری بیر یئرلی اوْیوندور،
عابد – آجیغی گلمهسه – چوْخ بوْینو یوْغوندور!
بو قارا آغاج بورناسی، یا این کی بوْیوندور،
بو نوْلوق اوچون بالا دگیرمانه گرهکدیر.
***
بیعارلیغین قیلدی سنی خوار مغنی،
دین حاققینا دیرناقجا یوْخون عار مغنی.
خالق ایله، دئین یوْخ: «نه ایشین وار مغنی؟»
تحصیل ادب ائی گؤزل! اینسانه گرهکدیر.
منبع: دیوان اشعار ترکی حکیم هیدجی
طبیعت بهاری زنجان- ییلاق قار قالان